Giải thưởng chất lượng Việt Nam là Giải thưởng dựa trên mô hình của giải thưởng Malcom Baldrige của Mỹ do Bộ khoa học, Công nghệ và Môi trường thành lập tháng 8/1995 tại Quyết định số  1352/QĐ-TĐC ngày 5/8/1995 được xét tặng hằng năm cho các tổ chức/doanh nghiệp đạt thành tích xuất sắc, có thành tích nổi bật trong việc nâng cao chất lượng trong sản xuất và dịch vụ. Đối với các doanh nghiệp việc tham dự giải thưởng không chỉ để đạt giải hoặc để chứng minh sự thành công trong kinh doanh của mình mà chính là để tự đánh giá xem xét lại hệ thống chất lượng của mình và các lĩnh vực cần cải tiến.
        Giải thưởng Chất lượng Quốc gia (GTCLQG) trên cơ sở nền tảng và kết quả hoạt động liên tục trong suốt 13 năm (từ 1996 - 2008) của Giải thưởng Chất lượng Việt Nam đã trở thành biểu tượng chất lượng và chuẩn mực thương hiệu để các doanh nghiệp phấn đấu hướng tới.
        Bước lên từ Giải thưởng Chất lượng Việt Nam (GTCLVN) đã được Bộ Khoa học và Công nghệ triển khai từ năm 1996, GTCLQG được thực hiện từ năm 2009 theo quy định tại Luật Chất lượng sản phẩm, hàng hóa và Nghị định số 132/2008/NĐ-CP của Chính phủ và được Bộ Khoa học và Công nghệ quy định chi tiết tại Thông tư số 11/2009/TT-BKHCN ngày 6/5/2009. Năm 2011, để tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệ, Bộ Khoa học và Công nghệ lại tiếp tục hoàn chỉnh GTCLQG tại Thông tư số 17/2011/TT-BKHCN ngày 30/6/2011 trong đó quy định rõ hơn về lộ trình của giải thưởng để doanh nghiệp chủ động hơn khi tham gia. Giải thưởng cao quý này do Thủ tướng Chính phủ quyết định trao tặng cho các tổ chức, doanh nghiệp có thành tích xuất sắc trong việc nâng cao chất lượng sản phẩm, hàng hóa và hiệu quả hoạt động.
        Trong bối cảnh nền kinh tế khó khăn chung, để thu hút và tôn vinh nhiều hơn nữa các doanh nghiệp xứng đáng trao giải, GTCLQG năm 2012 đã có sự thay đổi cơ bản. Đó là việc Bộ KH&CN đã ban hành Thông tư số 07/2012/TT-BKHCN ngày 01 tháng 6 năm 2012 sửa đổi, bổ sung Khoản 2 Điều 7 Thông tư số 17/2011/TT-BKHCN ngày 30/6/2011 của Bộ trưởng Bộ KH&CN quy định về GTCLQG. Các nội dung sửa đổi này bao gồm: tăng số lượng Giải Vàng Chất lượng Quốc gia từ 12 giải lên 20 giải; không quy định số lượng tối đa Giải Vàng cho mỗi loại hình doanh nghiệp tham dự; không giới hạn số lượng Giải Vàng trong mỗi ngành nghề hoạt động thuộc một loại hình doanh nghiệp tham dự.
Tham gia GTCLQG - động lực phát triển cho doanh nghiệp.
        Giải thưởng Chất lượng Quốc gia đã mở ra một trang mới trong Phong trào "Năng suất -Chất lượng" tại Việt Nam là động lực tạo đà phát triển mới,  nâng cao vị thế các sản phẩm, hàng hoá và dịch vụ của Việt Nam, tăng cường khả năng cạnh tranh và hội nhập trên thị trường trong nước và quốc tế, góp phần tích cực vào tăng trưởng kinh tế, xã hội của đất nước.
        Việc tham dự Giải thưởng Chất lượng Quốc gia giúp doanh nghiệp có điều kiện xem xét, tự đánh giá và cải tiến một cách toàn diện các hoạt động quản lý, chất lượng sản phẩm trên cơ sở 7 tiêu chí và 19 hạng mục. Điều này đã mang lại lợi ích thiết thực cho chính doanh nghiệp, giúp các doanh nghiệp tăng cường năng lực cạnh tranh để hội nhập kinh tế với khu vực và thế giới.
        Đạt GTCLQG không những tạo cho doanh nghiệp tăng thêm uy tín trong sản xuất kinh doanh mà phần thưởng lớn hơn cả là từ mô hình của Giải thưởng, doanh nghiệp sẽ hoạt động chuyên nghiệp, hiệu quả, khoa học và sáng tạo hơn. Điều này sẽ tạo thêm sự tin tưởng vào chất lượng sản phẩm của doanh nghiệp và hoạt động sản xuất kinh doanh đồng thời cũng là cơ hội tốt giúp các doanh nghiệp quảng bá thương hiệu sản phẩm trong thời kỳ CNH – HĐH và hội nhập kinh tế quốc tế..
        Có thể nói đối với các doanh nghiệp, GTCLQG không chỉ là “sân chơi” mang tính cạnh tranh mà còn là động lực để doanh nghiệp vượt qua khó khăn, thách thức và khẳng định mình trong điều kiện nền kinh tế hiện nay. 
Phát triển và mở rộng GTCLQG – Ngoài sự quan tâm của lãnh đạo tỉnh cần có sự nỗ lực của chính bản thân doanh nghiệp.
        Tại tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu, GTCLQG tuy mang lại nhiều lợi ích, nhưng lại là một loại hình giải thưởng còn khá mới đối với doanh nghiệp nên mặc dù được phổ biến nhiều nhưng các doanh nghiệp chưa nhận thức được lợi ích thiết thực của giải thưởng hoặc có nhận thức rõ nhưng lại chưa mạnh dạn tham gia. Số lượng các doanh nghiệp tham gia giải thưởng qua các năm từ 1996-2009 tổng cộng chỉ có 32 doanh nghiệp, cụ thể:
Năm 1998: 01 doanh nghiệp đạt giải khuyến khích.
Năm 2003: 01 doanh nghiệp đạt GTCLVN.
Năm 2004: 01 doanh nghiệp đạt GTCLVN.
Năm 2005: 03 doanh nghiệp đạt GTCLVN.
Năm 2006: 05 doanh nghiệp đạt GTCLVN
Năm 2007: 04 doanh nghiệp đạt GTCLVN
Năm 2008: 04 doanh nghiệp đạt GTCLVN
Năm 2009: 02 doanh nghiệp đạt GTCLQG
Năm 2010: 02 doanh nghiệp đạt GTCLQG
Năm 2011: 04 doanh nghiệp đạt GTCLQG (03 giải bạc và 01 giải vàng)
Năm 2012: 05 doanh nghiệp đạt GTCLQG (03 giải bạc, 01 giải vàng và 01 giải Châu á – Thái bình dương)
        Tuy số giải thưởng nhiều nhưng mới chỉ có sự góp mặt của các doanh nghiệp thuộc lĩnh vực sản xuất, trong khi đó số doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực dịch vụ như: Du lịch, khách sạn, bưu điện, ngân hàng… thì lại hoàn toàn vắng bóng. Với tình hình trên, ngoài việc tuyên truyền vận động, Lãnh đạo tỉnh Bà Rịa Vũng Tàu đã không ngừng khuyến khích các doanh nghiệp tham gia GTCLQG, triển khai chính sách hỗ trợ 25 triệu đồng đối với các doang nghiệp đạt Giải Vàng và 20 triệu đồng đối với các doanh nghiệp đạt Giải Bạc. Đây là sự quan tâm rất lớn của Lãnh đạo tỉnh và các cấp trong việc phong trào năng suất chất lượng tại tỉnh nhà nói chung và trong GTCL nói riêng.
        Năm 2013 tiếp tục được xác định là năm tiếp tục khó khăn của nền kinh tế, sẽ có không ít doanh nghiệp lâm vào tình cảnh đình trệ sản xuất. Trong hoàn cảnh đó, họ phải lo việc “cơm áo, gạo tiền”, lo trả lương, lo cái trước mắt…, vì thế, khó để các doanh nghiệp tham gia GTCLQG. Nhưng thực tế, tham gia GTCLQG, doanh nghiệp bỏ “vốn” ra rất ít, nhưng lại thu “lời” rất nhiều, cái mà họ cần có là tâm huyết, là quyết tâm xây dựng chất lượng, thương hiệu cho sản phẩm. Việc tham gia giải thưởng sẽ mở đường cho doanh nghiệp có thêm động lực để hoàn thành thắng lợi các mục tiêu nhiệm vụ đề ra, duy trì đà tăng trưởng ổn định, phát huy được tinh thần chủ động, tích cực tìm kiếm đối tác, khai thác tốt hiệu suất sử dụng máy móc thiết bị, kho tàng để duy trì hiệu quả kinh doanh. Để các doanh nghiệp hiểu và tự tìm tới tham gia GTCLQG thì vai trò của Sở Khoa học và Công nghệ trong việc tăng cường công tác tuyên truyền, vận động, hướng dẫn để các doanh nghiệp tham gia và đạt giải nhiều hơn, tạo thành phong trào phát triển rộng khắp trong cộng đồng doanh nghiệp./.

P.QLTCCL